Sora jamla nu keur ngaji teh laun-laun
asa nyuat-nyuat mangsa kuring keur leutik. Bapa kuring jadi guru ngaji.
Murid-muridna datang ti sakuliah lembur, budak-budakna tatangga. Unggal peuting
iwal malem juma’ah sanggeus solat magrib rajol ku sora tarumpah kokolotrak dina
batu laleutik. Kuring geus biasa mindahkeun patromak ka tepas, ka murid-murid
bapa nu keur maca Qur’an. Sora barudak oar kareungeuna, bakat ku loba eta
barudak anu ngaji teh. Kawas sora nyiruan ngarubeng cing hareang nu kaganggu
sayangna. Biasana keur teh bapa acan asup ka tengah imah. Bapa mah cicing keneh
dina sajadah, ciga nu keur solat dina rokaat panungtung bari dikir kawas anu acan
jengkep itungan amalana. Lamun kuring ngaliwat ti tepas sanggeus ngagantungkeun
patromak nu karek dikompa angina, manehna tina sajadah eta teh sok ngareret ka
kuring. Kuring ngarti naha bet manehna teh ngareret ka kuring : gera wudu,
solat, bawa Qur’an tuluy baca. Ngiluan ngaji di tepas! Jadi weh kuring teh, anu
sok indit waktu barudak tatangga ngaji, asa jadi ucing kabulusan, kuring bari
keketeyepan wudu, solat magrib, tuluy diuk di tepas bari nanggeuy Qur’an,
ngabaur jeung budak-budak tatangga. Kakarek lamun tos kitu bapa jol ka tepas.
Ngamimitian, saacan der, bapa
nyidik-nyidik lampu cukup caangna atawa henteu. Lamun ceuk manehna geus cukup,
manehna gek weh diuk ditengah-tengah barudak anu diuk nguriling. Bari
ngoyagkeun hoe kana papan, nyirikeun yen murid-murid kudu eureun heula
ngaderesna. Manehna tuluy nyebutan hiji-hiji muridna. Lamun ngaran nu disebut
teu nalek, manehna sok nanyakeun naha eta budak teu ngaji, ka babaturana teh.
Lamun geus jelas naon anu matak teu ngaji eta budak teh, kakara anjeuna nitah
muridna diuk hareupeuna saurang-saurang tuluy der weh sina maca hanca sewang-sewangan.
“Ujang ayeuna geus tilu kali khatam
Qur’an,” ceuk bapa ka kuring basa malem juma’ah, basa keur tiiseun, di tepas.
Urang duaan tanggah ningali bulan anu pas asa keur dina luhureun imah pisan.
“Geus waktuna Ujang ngabantuan Bapa magahan ngaji. Lamun teu dibantuan ku
Ujang, ku saha deui nuluykeun magahan ajaran Ilahi ka barudak anu karek erek
menyat teh. Ujang kudu jadi guru ngaji. Pagahan barudak! Teu kabeh budak sanggup
ngaji ka madrosah. Tibeurang barudak sakola, peutingna ngaraji. Jadi jalma cara
urang kieu anu mapagahan barudak eta teh.”